-Proszę protokołować: „Lublin, 1 kwietnia 1945. Przesłuchanie w sprawie Marianny Kwiatkowskiej, córki Bronisława i Ludwiki, urodzonej 2 lutego 1922 r w Lublinie, zamieszkałej przy ulicy Krakowskie Przedmieście 55, w związku z podejrzeniem popełnienia przestępstwa z artykułu 149 Kodeksu Karnego Matka, która zabija dziecko w okresie porodu pod wpływem jego przebiegu, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Pouczam świadka o odpowiedzialności za składanie fałszywych zeznań. Zawód świadka?
-Akuszerka
-Proszę zaprotokołować: „Położna”. Jak długo świadek wykonuje ten zawód?
-Wystarczająco długo.
-Proszę odpowiadać precyzyjnie na zadawane pytania!
– Proszę zaprotokołować.: „Od trzydziestego pierwszego lutego tysiąc dziewięćset czwartego roku”. Teraz lepiej?
-Proszę nie robić sobie żartów! Czy świadek zna podejrzaną?
-Znam. Znam bardzo dobrze.
-Od kiedy?
-Od zawsze.
-Proszę zaprotokołować: „Świadek odnosi się w sposób lekceważący do śledczego, uchyla się od precyzyjnych odpowiedzi”. Powtarzam pytanie: Od kiedy świadek ….
-..od drugiego lutego tysiąc dziewięćset dwudziestego drugiego roku. Byłam przy jej porodzie. I śmierci pani Ludwiki, to znaczy matki Marianny. Czy wyrażam się dość precyzyjnie?
-Tak. Smutna historia. Co świadek robiła dziś w nocy?
-To, co zwykle. Pracowałam.
-W Wielką Sobotę?
-Taka praca. W moim zawodzie nie ma wielkich i małych sobót. Świętuję pracując. Poza tym jestem niewierząca.
-Religia to opium dla ludu, jak powiedział…ten, no….
-Marks. To już nie biegasz służyć do mszy na Lipową? Od kiedy stałeś się ateistą?
-Raczej realistą i pragmatykiem. Proszę tego nie protokołować! Wróćmy do tamtej nocy. Proszę opowiedzieć co zaszło pod wspomnianym adresem?
-Poród zaszedł i tyle.
– Normalny?
-Cała ciąża przebiegała prawidłowo. Marianna była dzielna, pomimo tego, co ją spotkało.
-Co świadek dokładnie ma na myśli?
-Bez matki, ojciec zginął we wrześniu, hitlerowcy zabili jej męża…
-Skąd świadek to wie?
-Tak mówią…
-Proszę nie powtarzać plotek, lecz trzymać się faktów. O której zaczął się poród?
-Wody odeszły wieczorem, sąsiadka z dołu zatelefonowała koło dwudziestej, przyszłam kwadrans później. Rozwarcie pełne, skurcze silne, regularne… po co w ogóle wam to wiedzieć?
-Przypominam świadkowi, że nie on tu zadaje pytania. Kiedy skończył się poród?
-Jak każdy. Po wydaleniu łożyska.
-To przesłuchanie, a nie kurs położnictwa!
-Odpowiadam tylko na pytania. Precyzyjnie, jak sądzę.
-Pytam, kiedy urodziło się dziecko?
-O północy.
-Płeć?
-Chłopiec
-Zdrowy?
-Martwy.
-Jest świadek pewna?
-Pracuję dość długo, żeby to poznać. Niestety….
-Co było dalej?
– Nawet nie zdążyła go wziąć w ręce, silny krwotok, zasłabła. Wybiegłam po pomoc, za drzwiami stał ten od was…
– Już dla nas nie pracuje. Co było dalej?
-Znieśliśmy Mariannę razem do auta i kazałam jechać do szpitala na Staszica. Dojechali w ostatniej chwili, dobrze się spisał…
– Dlaczego świadek nie pojechała z położnicą? To chyba był obowiązek świadka?
-Czekano już na mnie gdzie indziej, zbliżał się ciężki poród bliźniaczy. A szpital niedaleko przecież, na Staszica. Pojechała z sąsiadką, to doświadczona kobieta, sama czworo dzieci urodziła i była dla niej, dla Marianny, jak matka. Wcześniej pokazałam jej chwyt Hamiltona
-A potem?
-Wróciłam do mieszkania po swoje rzeczy i ..
-..i..?
-…. ciało.
-Ma świadek na myśli noworodka?
-Tak. Wiem, co robić w takich sytuacjach, to nie był mój pierwszy raz. Obmyłam go, ubrałam w ubranko, które ta biedna dziewczyna przygotowała, skromne, płócienne, imię nawet wyszyła „Rudolf”, podobno po dziadku, ale nie chcę powtarzać plotek.
-Skąd wiedziała, że to będzie syn?
-Kobieta wie.
-Co było dalej?
– Zrobiłam to, co należało zrobić. Pochować. Wiedziałam, że tego ona by chciała. Zaniosłam chłopca na cmentarz, na Lipową.
-To szlachetne, ale czy świadek wie, że należało zawiadomić odpowiednie organa?
-Nie mam czasu czytać waszych bolszewickich ukazów. Zawsze się tak robiło. Jest tam takie miejsce pod murem, dla wisielców i nieochrzczonych dzieci, jakby jedni i drudzy czemuś winni byli, ale to nie moje sprawy, akuszerką jestem a nie papieżem. Wielkanoc była. Kościół otwarty, straż przy grobie. Położyłam go w bocznej nawie, zawiadomiłam zakrystiana i poszłam-jak już mówiłam, czekano na mnie, poród bliźniaczy.
-Proszę się nie powtarzać. Czy świadek była przy…pogrzebie?
-…pochówku? Jestem akuszerką a nie grzebalnym. Nie byłam. To wszystko. Mogę iść?
-Czy świadek zna niejakiego Jana Nowaka…
-…znam wielu Nowaków i jeszcze więcej Janów.
-…zamieszkałego przy ulicy Krakowskie Przedmieście 55…
– to duża kamienica, ruch jak w ulu. Mało to tam Nowaków, Kowalskich?
-A czy świadek zna niejakiego Leopolda Kwiatkowskiego vel Blumsztajn vel Cwietajew?
-Może tak, może nie…
-Precyzyjniej, proszę? Tak czy nie?!
-Znam wielu Leopoldów, choć na początku nie przedstawiają mi się z imienia i nazwiska. Dopiero potem stają się Poldkami, Jaśkami, Zośkami, Maryśkami.
-Dość tego! Zaraz inaczej porozmawiamy, towarzyszko!
– Nie jestem twoją towarzyszką, smarkaczu! Rodzice nie mieli cię jeszcze w planach, gdy ja robiłam rewolucję. Koszulę w zębach nosiłeś, gdy rozlepiałam na tych murach odezwę Rządu Ludowego Republiki Polskiej.
„Do Ludu Polskiego!
Robotnicy, Włościanie i Żołnierze Polscy! …W gruzy walą się rządy kapitalistów, fabrykantów i obszarników…” „Z dniem dzisiejszym ogłaszamy w Polsce całkowite, polityczne i obywatelskie równouprawnienie wszystkich obywateli bez różnicy pochodzenia, wiary i narodowości, wolność sumienia, druku, słowa, zgromadzeń, pochodów, zrzeszeń, związków zawodowych i strajków.”
– Komunista się znalazł! Widziałam cię nago zanim zobaczyła cię matka. Jakbym wtedy nie dała ci klapsa to nie złapałbyś pierwszego oddechu i to ty leżałbyś teraz pod tym murem a nie biedny Rudolf.
Szkoda, Maurycy….
Wracam do pracy.
Proszę zaprotokołować: „Przesłuchanie skończone”.
#
zdj. tytułowe: https://teatrnn.pl/lublin-fotografia/ulica-okopowa/